Kniksprieten

Bijen?

Kniksprieten Microdon zijn bolle, harige zweefvliegen met lange, geknikte antennen. Ze lijken door deze kenmerken sterk op bijen en vooral in de vlucht kan het lastig zijn om ze hiervan te onderscheiden. In tegenstelling tot bijen hebben kniksprieten echter geen kaken en slechts één paar vleugels.

 

Naaktslakken?

De larven van kniksprieten zijn zachte, halfbolvormige diertjes zonder duidelijke segmenten. Ze lijken wel wat op naaktslakjes. In het popstadium ontwikkelen ze bovendien twee uitstulpingen aan de voorzijde, die doen denken aan de gesteelde ogen van slakken. Niet zo vreemd dus dat larven van kniksprieten in het verleden door vier verschillende biologen beschreven zijn als nieuwe soorten naaktslakken!

 

Mieren?

Kniksprietlarven leven in mierennesten. Voor de mieren is dat niet zo fijn, want hun voedsel bestaat uit mierenlarven en -poppen. De mieren hebben echter niets in de gaten, want de kniksprietlarven ruiken hetzelfde als de mieren (chemische camouflage).

 

Meer lezen over de biologie van kniksprieten? Zoek ze op in het boek De Nederlandse zweefvliegen (in de soortbesprekingen op pag. 252), of klik hier voor een Engelstalig overzicht. 

Kniksprieten, zoals deze bosknikspriet Microdon analis, onderscheiden zich van andere zweefvliegen door hun lange antennen en het ontbreken van een middenknobbel op het gezicht. Foto Tim Faasen (Ecologica).

De monddelen van kniksprieten zijn zeer beperkt ontwikkeld en de vliegen worden, in tegenstelling tot andere zweefvliegen, vrijwel nooit op bloemen gezien. Vermoedelijk voeden ze zich niet of nauwelijks. Foto Roy Kleukers.

De moerasknikspriet Microdon myrmicae en de niet uit Nederland bekende M. mutabilis hebben een mooi rood scutellum (het kleine schildje aan de achterzijde van het borststuk). Deze soorten zijn alleen uit elkaar te houden met behulp van kenmerken van de larven en poppen. Foto Tim Faasen.

Twee kniksprietlarven met hun prooidieren: kleine witte mierenlarfjes. De bosmier op de foto heeft vermoedelijk niet door dat er zich twee roofdieren tussen haar lievelingen schuilhouden... Foto Albert Jacobs.