Nationale Bijenstrategie in actie voor het einddoel

Op 11 oktober 2022 was de vervolgworkshop voor partners van de Nationale Bijenstrategie (NBS). Stichting Akvo begeleidde deze weer. In een eerdere bijeenkomst onderzochten de deelnemers hoe de initiatieven van de partners bijdroegen aan het einddoel. In de vervolgworkshop werden de genoemde effecten en resultaten aangevuld. Zo werkt de NBS met haar partners naar het einddoel: in 2030 zijn bestuivers en bestuiving duurzaam behouden en bevorderd. Benieuwd naar de punten van de workshop? We noemen er een paar.

Terug- en vooruitblik
In de vorige bijeenkomst werd onderzocht hoe de initiatieven van de partners bijdragen aan het einddoel. Welk effect hebben de initiatieven op de samenleving? En welke concrete resultaten zijn behaald voor het einddoel? In de vervolgworkshop vulden de deelnemers dit aan. En bedachten ze nieuwe acties om nog meer impact te maken.

Theory of Change: wat is nodig om het doel te halen?
Onder de deelnemers waren veel ambassadeurs van de Nationale Bijenstrategie (NBS). Zij vertegenwoordigden de verschillende thema’s van de Theory of Change (ToC) van de NBS. De ToC is een diagram dat laat zien wat nog nodig is om ons einddoel in 2030 te halen. Op welke manier je dit doet en met welke partijen. Akvo heeft ook meegeholpen om de ToC voor de NBS op te stellen. Op onze website Nationale Bijenstrategie vind je meer informatie over de ToC.

Bewustwording, effect en impact
Deelnemers bespraken in de workshop het effect van de partnerinitiatieven. Deze initiatieven zorgen voor bewustwording in de samenleving. Bewustwording leidt tot effecten: in de ToC heten deze ook wel outcomes. Deze outcomes zorgen weer voor concrete resultaten: in de ToC heet dit ook wel impact. We leggen dit uit met een voorbeeld.

Een paar initiatieven zetten zich bijvoorbeeld in om gemeenten meer bewust te maken van het belang van ecologisch bermbeheer. Gemeenten doen nu meer aan ecologisch bermbeheer (outcomes). Dit leidt weer tot meer bestuivers (impact). De impact is zichtbaar na monitoring.

Voorbeeld genoemd effect
Een van de effecten die werd genoemd, is dat mensen zich meer bewust zijn van waarom bijen en andere bestuivers zo belangrijk zijn. In de samenleving is daarin een duidelijke trend te zien. Bewustwording heeft verschillende niveaus. Deze niveaus zorgen niet altijd voor het gewenste effect. En dus ook niet altijd voor impact. Dit effect is daardoor een belangrijk aandachtspunt. Het schema hiernaast legt dit uit.

Aanpak workshop: van ideeën naar concrete actievoorstellen
AKVO liet met een denkoefening deelnemers nadenken over welke stappen uit de ToC nodig zijn om ons einddoel te halen. En vroeg om daarbij ook concrete acties te bedenken.

Akvo verdeelde de brainstorm over concrete acties onder in 3 thema’s: 

1. Activering van landbouw
2. Mediastrategie
3. GBM

Ook dachten deelnemers al verder na over welke partijen bij die acties betrokken konden worden. De acties bij de thema's leggen we hieronder uit.

Meer aandacht voor landbouw en bestuivers
Uit de vorige bijeenkomst bleek dat voor het thema Landbouw uit de ToC weinig resultaten waren behaald. Toen de Toc werd opgesteld, is besloten om het thema Landbouw niet helemaal uit te werken. Vanuit andere invalshoeken en dossiers werd namelijk ook aan de landbouwtransitie gewerkt.

Toch willen de partners van de NBS nu meer aandacht besteden aan bestuivers binnen de landbouwtransitie. Om hiervoor te zorgen, ontstond het idee om een hulpmiddel voor de agrariër te maken. Dit middel moet agrariërs helpen om te bepalen of hun bedrijfsterrein geschikt is voor bestuivers. Met andere woorden: hoe biodivers is het bedrijfsterrein? Bij de ontwikkeling van het hulpmiddel worden ook ander partijen betrokken.

Ontwikkeling communicatie- en mediastrategie
Hoe kunnen we de verschillende communicatieacties van de partners beter met elkaar verbinden? En onze krachten bundelen? In de workshop bedachten de deelnemers een aantal ideeën:

• Verbind bestaande websites over bestuivers beter met elkaar.
• Maak rapporten beter bruikbaar voor de doelgroepen.
• Zet de media meer in vanuit de NBS.  
• Focus op wat een individu precies kan doen, en hoe. En maak dit ook concreet voor de juiste doelgroepen. Er is nu meer bewustzijn onder burgers waarom bestuivers belangrijk zijn. Neem burgers ook mee als nieuwe inzichten de oude vervangen. 
• Vertel in het onderwijs kinderen al op jonge leeftijd over het belang van bestuivers. En neem ook de ouders hierin mee.  
• De NBS kan een hefboom zijn voor samenwerkingen. Zo kan ze het bereik van de initiatieven vergroten. Nu ontstaan vanuit verschillende kanten heel veel initiatieven. Vaak met een dubbeling of overlap. 

Gewasbestrijdingsmiddelen
Gewasbestrijdingsmiddelen (GBM) is ook een van de thema's uit de ToC. Een voorbeeld van een eerste actie is om voor bij-vriendelijke planten duidelijker te vermelden dat ze bij-stimulerend én bij-vriendelijk zijn gekweekt. Ook moeten de kweek en het gebruik van bij-vriendelijke planten worden gestimuleerd. 

Acties voor de ToC: sluit jij ook aan?
Uit de workshop kwamen een aantal duidelijke acties en belangrijke aandachtspunten naar voren. Ook leidde de sessie tot wijzigingen voor de ToC. De wijzigingen verwerken we in de ToC en plaatsen we op onze website. Per thema van de ToC gaat een groepje partners werken aan de verdere uitwerking.

Wil je aansluiten en of meedenken bij een van deze thema’s? Graag. Stuur een mail naar nationalebijenstrategie [at] minlnv.nl.

Bekijk ook het nieuwsbericht over de vorige workshop.